Εννιά κοφτές ανάσες (κριτική Εγκλήματα)

Συλλογικό, Εγκλήματα, εννέα ιταλικές ιστορίες, μτφ. Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2006, σ.345

Πρόκειται για μια συλλογή αστυνομικών διηγημάτων που σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Ιταλία. Από τις πρώτες γραμμές το βιβλίο σε κερδίζει, ειδικά αν ανήκεις στους εραστές της αστυνομικής ίντριγκας, αλλά και της προσεγμένης πλοκής. Με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης δεν μπορείς παρά να παραδεχτείς τους ιταλούς συγγραφείς, μηδενός εξαιρουμένου, για το σεβασμό που έδειξαν στην ανθολογία που συμμετείχαν.
Ξεχώρισα την ιστορία του Τζανκάρλο Ντε Κατάλντο Το παιδί που έκλεψε η καλή μάγισσα. Εκπληκτικά ζυγισμένη, γρήγορη, πρωτότυπη, προσφέρει στον αναγνώστη μια πολύ μεγάλη γκάμα συναισθημάτων απέναντι στους ήρωες, καλούς και κακούς, πλέκοντας τις ζωές τους με μεγάλη μαεστρία. Ακολουθεί ο Σαντρόνε Ντατσιέρι με την Τελευταία ατάκα όπου περιγράφει αριστουργηματικά την ιστορία ενός διδύμου κωμικών από τη δύσκολη αρχή της καριέρας τους μέχρι τον κατήφορό τους.
Ο Νικολό Αμανίτι (γνωστός στην Ελλάδα κυρίως απ’ το Εγώ δε φοβάμαι) σε συνεργασία με τον Αντόνιο Ματσίνι υπογράφει μια μοντέρνα, ξεκαρδιστική αφήγηση γεμάτη οριακές και σουρεαλιστικές καταστάσεις: ένας χειρούργος προκειμένου να ικανοποιήσει τα πάθη του οραματίζεται ένα τρομερά μεγαλεπήβολο σχέδιο, άρρηκτα δεμένο με το, όχι και τόσο σφριγηλό, στήθος της μεγαλύτερης ηθοποιού της χώρας. Ανάλογη σάτιρα της σύγχρονης πραγματικότητας των ΜΜΕ δίνει ο Τζιόρζιο Φαλέτι με το Βασικό καλεσμένο. Φλερτάροντας με το φανταστικό και την επιταχυνόμενη αγωνία διηγείται τι ήταν αυτό που έκανε το πιο διάσημο παρουσιαστή της ιταλικής τηλεόρασης να εξαφανιστεί από προσώπου γης.
Ο ναπολιτάνος Ντιέγκο Ντα Σίλβα προσφέρει μια κλειστοφοβική ιστορία με θέμα την τρομοκρατία και ήρωα έναν νεαρό που προκειμένου να ξεφύγει από την αστυνομία βρίσκει μια ασυνήθιστη κρυψώνα. Ο Μαρτσέλο Φόις ακολουθεί μια από τις κλασικές συνταγές αστυνομικής ιστορίας όπου ένας επίμονος αντιπρόσωπος του νόμου ξεσκεπάζει τον δολοφόνο.
Από την ανθολογία δεν λείπουν οι συγγραφείς - σταθερές αξίες του ιταλικού αστυνομικού. Ο Μάσιμο Καρλότο «παίζει» σε εδάφη που γνωρίζει από πρώτο χέρι: τοποθετεί την πλοκή του διηγήματός του στην περιοχή του Βένετο, εκεί όπου γεννήθηκε κι έζησε, ενώ αποδεικνύει για άλλη μια φορά πόσο καλά γνωρίζει τα εσωτερικά της αστυνομίας όπως και τους διάφορους κώδικες του υποκόσμου.
Ο Κάρλο Λουκαρέλι, (θυμίζουμε το φετινό δυνατό μυθιστόρημά του Μέρα με τη μέρα) χτίζει ένα ψυχολογικό προφίλ αξιώσεων μιας ιταλίδας αστυνομικού φανερώνοντας τα «άπλυτα» στα εσωτερικά της αστυνομίας, τραβώντας όμως την ιστορία στα άκρα, είναι αλήθεια.
Ο Αντρέα Καμιλέρι που δε χρειάζεται περαιτέρω συστάσεις, φαίνεται να διασκεδάζει γράφοντας μια σκληρή Σικελική ιστορία. Μια ανατριχιαστική παρεξήγηση ονομάτων και ρόλων δημιουργεί μια, τόσο απίστευτη όσο και πιθανή, σειρά μοιραίων πράξεων.
Όλα αυτά με φόντο τη σύγχρονη Ιταλία. Από την ηλεκτρονική εποχή στους άγραφους νόμους της μαφίας, από τα εσωτερικά της αστυνομίας στους σημερινούς εγκληματίες. Σκληρή καθημερινότητα, ζόρικη κοινωνία, δύσκολη ζωή. Η απατηλή λάμψη της τηλεόρασης, η πρόσκαιρη δημοσιότητα, το εύκολο κέρδος, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, το ψέμα, η κλεψιά, η εκδίκηση. Ευαίσθητοι ήρωες, σκληροί πρωταγωνιστές, μοιραίες γυναίκες, αθώα θύματα, ένοχες συνειδήσεις, τελειωμένες ψυχές, άνθρωποι πιόνια, δυστυχισμένοι κομπάρσοι.
Σελίδες αξιόλογης αστυνομικής λογοτεχνίας κατά τη γνώμη μου, που δείχνουν ότι οι Ιταλοί είναι πολύ μπροστά στο σύγχρονο νουάρ χωρίς να στηρίζονται απαραίτητα στα διάσημα ονόματα που γνωρίζουμε και στην Ελλάδα. Όπως προείπαμε καμιά προχειρότητα, καμία απροσεξία, μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη κι έχουμε το ιδανικό βιβλίο για τις διακοπές, ειδικά γι’ αυτούς που αγαπούν τα αστυνομικά.