Stephen King The Dome

Steghen King The Dome, (italian edition) Sperling & Kupfer, trad. Tulio Dobner, p. 1038, euro 14

Πρωτότυπος τίτλος: Under the Dome. Στα ιταλικά: The Dome

1038 σελίδες μεγάλου σχήματος, πάνω από 250.000 λέξεις, κι ήταν και πιο μεγάλο αλλά του το ’κοψαν του δύστυχου. Γραμμένο σε λιγότερους από 14 μήνες... όποιος δε γράφει δεν μπορεί να καταλάβει την πειθαρχία που ζητά αυτή η επίδοση…

Ντομ λοιπόν στα ιταλικά. Το πήρα όταν ήμουν στη Ρώμη πριν απο 2 μήνες. Μου πήρε ένα μήνα να το διαβάσω, τα βράδια πριν κοιμηθώ. Ξεκινάμε...

Τα πολλά πρόσωπα.
Λέει ο Kινγκ: δε φοβήθηκα τα πολλά πρόσωπα. Σύμφωνοι, εσύ δεν τα φοβήθηκες εμείς τα υποστήκαμε όμως. Και δεν ήταν διασκεδαστικό, φίλε. Όποιος δεν μπερδεύτηκε ούτε μια φορά μπράβο του, εγώ μπερδεύτηκα πολλές, και πίσω δε γυρίζω για να δω ποιος είναι ποιος. Δεν το κάνω για κανέναν, λυπάμαι, ούτε για τα 100 χρόνια μοναξιάς. Είναι καθήκον του συγγραφέα να μην κάνει δύσκολη τη ζωή του αναγνώστη. Αν μερικοί συγγραφείς πιστεύουν ότι βάζοντας πολλά (υπερβολικά πολλά) πρόσωπα κάνουν το μυθιστόρημά τους έπος, μπράβο τους, αυτή είναι μια πολύ προχώ σκέψη… (αυτό φυσικά δεν πηγαίνει στον Κινγκ, το μεγάλο δάσκαλο που έχει αποδείξει ότι μπορεί να χειριστεί καταστάσεις και καταστάσεις κ δεν έχει ανάγκη να αποδείξει σε κανέναν απολύτως τίποτα πια).

Πάμε παρακάτω, αλλά πάλι για τα πολλά πρόσωπα θα μιλήσω.
Κινγκ με παλιά συνταγή όπως πχ το κοράκι (The Stand). Όμως εδώ τα πολλά πρόσωπα, αντί να δίνουν στην ιστορία μια πολυφωνία που βασιλεύει και ορίζει το όλο μυθιστόρημα, λειτουργούν ανασταλτικά. Όταν έχεις 20 και βάλε ήρωες (ή "μικροκυψέλες" ηρώων) τους οποίους αναπτύσσεις σε ξεχωριστά κομμάτια και θέλεις να μην τους περιγραψεις στα πεταχτά ή -να το πω αλλιώς- θέλεις να δώσεις και τις μικρές καθημερινές πλευρές τους, αυτό σημαίνει ότι θα προχωράς διαδοχικά 20 – 20 κομμάτια. Κι ότι οι συνέχειές τους μπορεί και να απέχουν 70-90 σελίδες η μία απ’ την άλλη. Κι έτσι κινδυνεύεις ο αναγνώστης να ’χει ξεχάσει πού άφησες τον κάθε ήρωα, αλλά και μοιραία να μην μπορείς να τους αναπτύξεις όσο μας είχες συνηθίσεις (εσύ Στίβεν) στα υπόλοιπα βιβλία σου.

Απ’ την άλλη, αποζημίωση του κινγκικού αναγνώστη διότι εδώ υπάρχουν οι σκηνές που θέλουμε να βλέπουμε στον δάσκαλο. Ωραία ευρηματικά σκοτώματα, δολοφονίες, μηχανοραφίες, πάθη, διαστροφές, κακά μυαλά, κι ό,τι άλλο αναπτύσσεται (στο μυαλό του δημιουργού) υποτίθεται στις μικρές πόλεις του Μέιν.

Πέφτει λοιπόν μια κούπολα, ένας γιγάντιος τρούλος, μια καμπάνα, διαφανής κι αδιαπέραστη όπως θέλετε πείτε το κι απομονώνει εντελώς μια μικρή πόλη του Μέιν (χωριό χωριό θα το λεγα εγώ). Είναι γερή η καμπάνα; Πολύ γερή. Ούτε με πύραυλο αέρος αέρος δεν πέφτει. Όμως λίγος αέρας περνάει από μέσα. Περίεργο ε; Ε, ναι… αλλά για να βγει η πλοκή νομίζω ότι ο Κινγκ τα στρίμωξε λιγάκι… (ενοχλήθηκα λιγουλάκι να πω την αλήθεια)

Φυσικά υπάρχουν οι καλοί κι οι κακοί, λίγο απ’ το υπερφυσικό στοιχείο, αλλά η αγωνία δεν κορυφώνεται ποτέ. Γενικά είναι μια αξιέπαινη προσπάθεια του Κινγκ να ξαναπιάσει μια καλή απόδοση του παρελθόντος χωρίς να το καταφέρνει ολοκληρωτικά. (Το βιβλίο όπως μας μαρτυράει ο ίδιος το είχε ξεκινήσει στα πρώτα του (συγγραφικά) χρόνια, είχε γράψει 70 σελίδες και το είχε παρατήσει όχι γιατί φοβήθηκε τα πολλά πρόσωπα, (μπορούσες και να τα μειώσεις δάσκαλε, δεν είχες υπογράψει και συμβόλαιο), αλλά γιατί τον άγχωσαν τα μετεωρολογικά φαινόμενα που θα επικρατούσαν μέσα στην απομονωμένη ατμόσφαιρα (που εντελώς απομονωμένη δεν είναι), αν θυμάμαι καλά. Τώρα πώς τον άγχωσαν δεν το καταλαβαίνω, αφού το φανταστικό του πράγματος μπορούσε να του δώσει οποιαδήποτε ελευθερία. Ήθελε εκεί μέσα να κάνει -20ο C; Θα ’κανε, ποιος θα ’χε αντίρρηση;

Τέλος πάντων, το χειρόγραφο των 70 σελίδων μετά χάθηκε, αλλά ο κινγκ θυμόταν την αρχή της ιστορίας (με μια μαρμότα κι ένα αεροπλάνο) κι από κει το ξανάπιασε 30 και, χρόνια αργότερα. (Η γνώμη μου είναι ότι αν είχε γραφεί τότε θα ’ταν καλύτερο, αλλά αυτό δεν το ξέρει κανείς).

Κλείνω με το ΥΓ
ΥΓ Αποκλείεται να είμαι ο μόνος κι ο πρώτος που το σκέφτηκε.
Στις πρώτες σελίδες οι καλοί προσπαθούν να τρυπήσουν το θόλο. Ανεπιτυχώς.
Δε σκέφτηκε ένας χριστιανός να σκάψει ένα τουνελάκι και να περάσει από κάτω; Διότι νομίζω ότι πουθενά δεν αναφέρεται ότι το τζάμι προχωράει και προς τα κάτω μέσα στη γη…
Αν έχω κάνει λάθος παρακαλώ διορθώστε με.

Αυτά φίλοι, εδώ και μήνες περνώ μια κινγκική περίοδο ξαναδιαβάζοντας τα έργα του μάστερ. Το πετ και το ντομ ήσαν μια διακοπή, τώρα θα ξαναπιάσω και θα επανέλθω με κριτικές (ο Θεός να τις κάνει) – δεύτερες ματιές σε παλαιότερα βιβλία του φίλου μου που ζει απ’ την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.


να στε όλοι καλά εκεί έξω, θυμηθείτε ότι αυτές είναι σκόρπιες σκέψεις μου για τον Κινγκ και τίποτα παραπάνω...

Stephen King Pet Sematary Νεκρωταφίο Ζώων

Stephen King Νεκρωταφίο ζώων, μτφ. Έφη Τσιρώνη, εκδόσεις Bell, σελ. 507, 9 ευρώ.

Τα δικά μου:
Το Πετ λοιπόν το πήρα όταν στην Ιταλία στην αρχή της δεκαετίας του 90 στα ιταλικά. Δεν το τέλειωσα ποτέ, δεν ξέρω ούτε μέχρι πού έφτασα. Κι αυτό γιατί με επηρέασε ένα ηλίθιο άρθρο σε κάποιο ιταλικό περιοδικό που επικέντρωνε την υπόθεση σε σκοτωμένα ζωάκια που θάβουν τα παιδάκια σ’ ένα νεκροταφείο ζώων. Η υπόθεση μου φάνηκε παιδική κι αφελής, υπέθεσα πως ο Κινγκ το ’γραψε για να ξεκουραστεί από το καθημερινό γράψιμο των άλλων βιβλίων του, για την πλάκα του ή για να κάνει μια χάρη σε κάποιο απ’ τα παιδιά του. Κι έτσι αυτό το βιβλίο έμεινε 20 χρόνια αδιάβαστο. Επίσης δε θυμάμαι αν κάποτε είχα δει την ταινία… η μνήμη μου αδυνατίζει, δυστυχώς.
Το θέμα είναι ότι ο εκδοτικός οίκος Bell έβγαλε το Νεκρωταφίο Ζώων πριν λίγες μέρες κι εγώ το αγόρασα (και) για θέμα συλλογής και βιβλιογραφίας. Και φυσικά το διάβασα. (Ο τίτλος είναι επίτηδες με ορθογραφικά λάθη. Είναι η επιγραφή στο Νεκροταφείο ζώων που έγραψαν μικρά παιδιά.)

Εδώ έχουμε να κάνουμε μ’ έναν Κινγκ που η μηχανή του δουλεύει στο κόκκινο των στροφών. Κι εξηγούμαι: Φόβος, σφίξιμο στο στομάχι, στενοχώρια, μελαγχολία, καθαρός τρόμος όμως όχι, εγώ σπάνια αισθάνομαι τρόμο σε βιβλία… Αϋπνία τις νύχτες; Πολύ πιθανόν.
Παλιός καλός Κινγκ που με λίγα πρόσωπα φτιάχνει ένα όχι απλώς δυνατό βιβλίο, κάτι παραπάνω. Κρατήστε αυτή την παρατήρηση για τα λίγα πρόσωπα για το άλλο βιβλίο του Κινγκ που τελειώνω αυτές τις μέρες και το διαβάζω εδώ κι ένα μήνα, το Under the Dome που αγόρασα (στα ιταλικά πάλι) με τίτλο: The Dome.

Πετ λοιπόν: Παλιός καλός Κινγκ που κεντάει… η υπόθεση όχι απλώς δεν είναι για παιδάκια, αλλά, αντιθέτως, θέλει γερά νεύρα για να κατέβει.
Ξέρω ότι εκείνη την εποχή, νομίζω το λέει κι ο ίδιος στην εισαγωγή (που έχει γραφτεί κάποια χρόνια αργότερα) είχε μικρά παιδιά… αν το είχε γράψει ένας άλλο θα ήμουν πιο diffidente…
Του βγάζω το καπέλο του μάστερ. Ίσως μετά από αυτό να μπορέσω κι εγώ να ολοκληρώσω ένα από τα βιβλία που έχω αρχίσει από το 2005 κι όλο αναβάλλεται και μπαίνει στον πάγο, ένα βιβλίο δύσκολο, που για να το τελειώσω θα πρέπει να βουτήξω κι εγώ βαθιά στη θλίψη. Δεν ξέρω αν κι εκείνος ένιωθε έτσι σαν πατέρας που ήταν. Αυτό το ξέρει μόνο η καρδούλα του, όπως του κάθε συγγραφέα.

Ένα από τα καλύτερα βιβλία του Κινγκ. Όχι διασκεδαστικό όμως. Πολύ πιο σκληρό κι απ’ τη Λάμψη. Το λέει κι ο ίδιος: Το παραπήγα αυτή τη φορά. Το παρατράβηξα. Προσοχή, μη νομίζετε πως επηρεάζομαι εύκολα: έχω διαβάσει τη Νεκρή Σαιζόν του Τζάκ Κέτσαμ με κανιβαλισμούς κτλ. Κάτι τέτοια σπλάτερ βιβλία (κι έργα) με διασκεδάζουν, μπορώ να τρώω το πρωινό μου ταυτόχρονα, έτσι; Καταλαβαίνετε τι λέω, νομίζω. Εδώ έχουμε να κάνουμε με πραγματικότητα… (με λέξεις που τσακίζουν κόκαλα), ακόμα κι αν ο Κινγκ ταυτόχρονα παίζει με το υπερφυσικό, το απίστευτο, όπως κάνει στα περισσότερα του βιβλία. Πώς το καταφέρνει; Είπαμε, είναι μοναδικός…

Must, φίλοι, τρελό must και respect για το φίλο μου απ’ την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, που εκείνα τα παλιά τα χρόνια είχε τη μαγική σφαίρα και δημιουργούσε, δημιουργούσε αχόρταγα.

Δεν είχε χώρο, λέει, το σπίτι που νοίκιασαν όταν τον κάλεσαν σ’ ένα πανεπιστήμιο να διδάξει μπλα μπλα μπλα, αλλά είχε χώρο να γράφει σ’ ένα κατάστημα απέναντι απ’ το σπίτι του. Εκεί, λέει, έγραφα το Πετ κι αισθανόμουν πολύ καλά. Τον φαντάζομαι, κάθε απόγευμα, να φοράει καμιά αγροτική φόρμα τζιν, τα πατομπούκαλα στη θέση τους, το μαλλί κολλημένο με μπριγιαντίνη, να περνάει το δρόμο, εκείνον τον επικίνδυνο που τον διέσχιζαν νυχθημερόν μεγάλες νταλίκες, και μια φορά μια τέτοια θα πήγε να τον φάει (σχεδόν το ’κανε αργότερα ένα βαν) και να μπαίνει στο μαγαζί. Να κατευθύνεται στο άδειο δωμάτιο, εκεί όπου θα ’χει ακουμπήσει τη γραφομηχανή σε κάποιο τραπέζι και για τις επόμενες 3-4 ώρες θα βρισκόταν στο στοιχείο του, στις δικές του στιγμές. Θα χτυπούσε τα πλήκτρα έχοντας την ιστορία στο μυαλό του… Νοσηρή ιστορία, Στίβεν, θα ’λεγε στο εαυτό του. Η ιστορία που αντικατοπτρίζει τον χειρότερο εφιάλτη σου. Ναι, άκρως νοσηρή, αλλά κάποιος πρέπει να τη γράψει… Κι αν είσαι πραγματικός συγγραφέας οφείλεις να τη γράψεις.
Κι όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορία πια.
Καληνύχτα φίλοι.

Ημερίδα για την αστυνομική λογοτεχνία από την Ε.Λ.Σ.Α.Λ.

Ημερίδα με θέμα «Τα πολλά πρόσωπα της αστυνομικής λογοτεχνίας» διοργανώνει το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου στην αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50) η Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (Ε.Λ.Σ.Α.Λ.), με τη συμμετοχή γνωστών συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας και μελετητών του είδους (μελών της Ε.Λ.Σ.Α.Λ.).

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, τις εργασίες της οποίας θα συντονίσει ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, εισηγήσεις θα πραγματοποιήσουν οι Ανδρέας Αποστολίδης («Το αστυνομικό αφήγημα, χθες και σήμερα»), Φίλιππος Φιλίππου («Ο Γιάννης Μαρής και η εποχή του»), Νίνα Κουλετάκη («Η εμφάνιση και η εξέλιξη της γυναίκας-ντετέκτιβ στην αστυνομική λογοτεχνία»), Τιτίνα Δανέλλη («Γυναίκες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας»), Κώστας Κυριακόπουλος («Αστυνομικό ρεπορτάζ και νουάρ λογοτεχνία - Πόσο κοντά είναι η ειδησεογραφία και η μυθοπλασία στην Ελλάδα;»), Γιάννης Πανούσης («Έγκλημα και τιμωρία στις ποινικές επιστήμες και το αστυνομικό μυθιστόρημα») και Πέτρος Μαρτινίδης («Τα μυστήρια στην τέχνη»).

Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

Επίσης, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα διοργανωθεί διαγωνισμός, όπου το κοινό θα μπορεί να απαντήσει σε ερωτηματολόγιο πολλαπλών επιλογών σχετικά με το «Πόσο καλά γνωρίζουμε την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία;» Τα βραβεία για τους τρεις πρώτους νικητές θα είναι μία σειρά από βιβλία αστυνομικής λογοτεχνίας και θεωρίας.

Η ημερίδα θα διαρκέσει από τις 18:00-21:00 και η είσοδος θα είναι ελεύθερη.

Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας
http://www.crimefictionclubgr.wordpress.com/

Πρόγραμμα ημερίδας
«Τα πολλά πρόσωπα της αστυνομικής λογοτεχνίας»

Οργάνωση: Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας


Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010
18.00-21.00
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων / Αίθουσα Αντώνης Τρίτσης


► Πρώτη συνεδρία

Συντονιστής: Τεύκρος Μιχαηλίδης

18.00-18.10: Ανδρέας Αποστολίδης: «Το αστυνομικό αφήγημα, χτες και σήμερα»

18.10-18.20: Φίλιππος Φιλίππου: «Ο Γιάννης Μαρής και η εποχή του»

18.20-18.30: Νίνα Κουλετάκη: «Η εμφάνιση και η εξέλιξη της γυναίκας-ντετέκτιβ στην αστυνομική λογοτεχνία»

18.30-18.40: Τιτίνα Δανέλλη: «Γυναίκες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας»

18.40-19.00: Συζήτηση


19.00-19.30: Διάλειμμα - Διαγωνισμός:
«Πόσο καλά γνωρίζουμε την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία;»


► Δεύτερη συνεδρία

Συντονιστής: Τεύκρος Μιχαηλίδης

19.30-19.40: Κώστας Κυριακόπουλος: «Αστυνομικό ρεπορτάζ και νουάρ λογοτεχνία, πόσο κοντά είναι η ειδησεογραφία και η μυθοπλασία στην Ελλάδα;»

19.40-19.50: Γιάννης Πανούσης: «Έγκλημα και τιμωρία στις ποινικές επιστήμες και το αστυνομικό μυθιστόρημα»

19.50-20.00: Πέτρος Μαρτινίδης: «Τα μυστήρια στην τέχνη»

20.00-20.30: Συζήτηση


20.30-20.45: Απονομή βραβείων στους νικητές του διαγωνισμού