Ο Γ. Βέης για το "Κοπέλα που σε λένε Φίνι"

Δημήτρης Μαμαλούκας
Κοπέλα που σε λένε Φίνι
εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, σ. 207, ευρώ 13

Οι επαρκείς αποδόσεις των μεταπτώσεων της συμπεριφοράς των χαρακτήρων, οι συνεπείς καταγραφές των κλιμακώσεων της ασίγαστης δράσης, η προσεκτική μελέτη των εσωτερικών κραδασμών των πρωταγωνιστών και η περαιτέρω διακριτική ανάδειξη των τελευταίων σε καθολικότερους ήρωες, οι οποίοι παραπέμπουν με τη σειρά τους εμμέσως πλην σαφώς σε καθιερωμένα λογοτεχνικά πρότυπα, συνιστούν μερικά από τα εξόφθαλμα χαρακτηριστικά του παρόντος, έκτου στη σειρά, καλώς συγκερασμένου μυθιστορήματος του Δημήτρη Μαμαλούκα. Η ειδικότερη τεχνική επεξεργασία σε όλη την έκταση του έργου επιβεβαιώνει και πάλι την ομολογούμενη ικανότητα του συγγραφέα να προικίζει τα διηγητικά του υποκείμενα με πειστική σωματική υπόσταση και ψυχική κατά περίπτωση επάρκεια. Η Φίνι εργάζεται κάτω από απάνθρωπες συνθήκες σε μια μεγάλη οιονεί αποικία τιμωρημένων, η οποία ενίοτε θυμίζει κάπως τη φιλμική, αδυσώπητη Μητρόπολη. Χωρίς να παύει ούτε στιγμή να οραματίζεται τη διαφυγή της σε μια σχεδόν φασματική Γη της Επαγγελίας, όπου η ελευθερία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρούνται αναφαίρετα πολιτισμικά κεκτημένα, η Φίνι προσωποποιεί μια ακόμη εκδοχή της ύπαρξης, που αγωνίζεται μέχρις εσχάτων για την απόκτηση και περαιτέρω διατήρηση του απόλυτου Αγαθού. Η μοιραία συνάντησή της με «τον καλύτερο νοσοκόμο του θεραπευτηρίου» και ταυτοχρόνως σωματικά ελαφρώς αδικημένο από τη φύση, κρυψίνουν Γκον, θα τη βοηθήσει να υλοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του απέλπιδος σχεδίου της. Ανάλογα ισχύουν και για τον μυστηριώδη γέρο, ονόματι Λακάν (!), ο οποίος έχει το προνόμιο να γνωρίζει τον δρόμο προς τον ποταμό-ορόσημο, πέραν του οποίου κείται η ποθητή χώρα, δηλαδή η επικράτεια της φιλελεύθερης Απόλαυσης. Η επαφή τής Φίνι με τον πολύπειρο ηλικιωμένο προσομοιάζει με τις συναντήσεις δόκιμων μοναχών με έναν πολύπαθο δάσκαλο φώτισης.
Βεβαίως, με τη σειρά του, ο γέρος και παρ' ολίγον δραπέτης παραπέμπει εν μέρει και στον ευρηματικό μεσάζοντα Βαρνάβα, εκείνον τον εκόντα άκοντα σύνδεσμο - αγγελιαφόρο των αυταρχικών ταγών του καφκικού Πύργου με τους εκείθεν, τους διά βίου αποκλεισμένους έξω από αυτόν. Ακαταπόνητη και ριψοκίνδυνη, η Φίνι είναι από μια άποψη μια θηλυκή προέκταση του Ροβινσώνα Κρούσου, εφόσον ζει μόνο μέσα στο βασανιστικό όνειρο της απόδρασης από το απέραντο εργοστάσιο-φυλακή, όπου οι απρόσωποι άλλοι την έχουν άκουσα εντάξει. Αυτή ακριβώς η κλιμάκωση της μετάβασης από την Κόλαση των άλλων στον Παράδεισο του απολύτως αυτεξούσιου εγώ προσδίδει στην αφήγηση την ιδιαίτερη ποιότητά της: το κείμενο πάλλει από φαντασίωση απεξάρτησης από το όνειδος της υποταγής. Η σχέση αντιπαλοτήτων, η οποία καταστατικά διακρίνει το ζεύγμα κρατούντων-κρατουμένων, υποστηρίζει, όπως θα ανέμενε κανείς, μέγα μέρος της πλοκής. Εξού και η πρόδηλη νιτσεϊκή προοπτική, γνωστή άλλωστε και από τα παλαιότερα μυθιστορήματα του ίδιου συγγραφέα.

Γιώργος Βέης

Δημοσιεύτηκε στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας στις 25-6-2010

εδώ ο συνδεσμος

Ευχαριστώ πολύ το Γιώργο Βέη.